EMPATİ KURMAK

Başkalarının duygularını anlamaya çalışma, tavırlarını onların ruhsal durumlarına göre ayarlayabilme becerisi, ikili insan ilişkilerinin temelini oluşturmaktadır. Bundan dolayıdır ki, empati insanlarla ikili ilişkilerde başarıyı belirleyen ve sosyal ilişkileri yönlendiren bir etmendir. Bazı yöneticiler empatik olmayan davranış ve anlayış sergilerler. Bu tür düşünce ve tavırların yöneticinin başarısına olumsuz yönde bir etki yapacağı kaçınılmaz bir gerçektir.

En basit tanımıyla Empati, bir insanın kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamasıdır. Empati insanlarla ikili ilişkilerimizde başarıyı belirleyen ve sosyal ilişkilerimizi yönlendiren bir etmendir. Toplumumuzun dokusunu koruyan oldukça önemli ve gerekli bir beceridir.

Empatinin gerçekleşmesi için üç temel aşama gerçekleşmelidir.

İlk olarak, empati kuracak kişinin, kendisini karşısındakinin yerine koyması, olaylara onun bakış açısıyla bakması ön şarttır.Empati kurmak için dünyaya onun bakış tarzıyla bakılmalı ve olaylar onun gibi algılanıp ve yaşanmalıdır. Bunu gerçekleştirmek için de empati kurulmak istenilen kişinin rolüne girilmeli, onun yerine geçerek adeta olaylara onun gözlüklerinin gerisinden bakılmalıdır. Bu şekilde empati kurulduğunda, o kişinin rolünde kısa bir süre kalınmalı ve daha sonra bu rolden çıkarak kendi yerine geçilebilinmelidir. Aksi takdirde empati kurmuş sayılmazsınız.

İkinci olarak, karşınızdaki kişinin duygu ve düşüncelerinin doğru olarak anlaşılması gereklidir. Karşınızdaki kişinin yalnızca duygularını ya da yalnızca düşüncelerini anlamış olmak yeterli değildir.

Üçüncü olarak ise empati kuran kişinin zihninde oluşan empatik anlayışın, karşıdaki kişiye iletilmesi gereklidir. Karşınızdaki kişinin duygu ve düşünceleri tam olarak anlaşılsa bile, eğer anladığınızı ona ifade edemezseniz empati kurma sürecini tamamlamış sayılmazsınız. Bu ifade şekli beden dili kullanılarak bir gülümseme, bir dudak bükme ve sırtına dokunma gibi eylemle olabileceği gibi, açıkça anladığınızı aktaran sözlerle de gerçekleştirilebilir.

Günümüzde, "Empati" ile "Sempati" arasında kavram kargaşası yaşanmaktadır. Empati kurduğunuzda karşınızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini anlamak esastır. Sempatide ise böyle bir zorunluluk olamayıp yandaş olmak esastır. Bir kişiye sempati duymak demek o kişinin sahip olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak demektir. Karşınızdaki kişiye sempati duyduğunuzda, onunla birlikte acı çeker onunla birlikte sevinirsiniz.
Empati kurduğunuzda karşınızdaki kişi ile aynı duygu ve görüşleri paylaşmanız gerekmez, sadece onun duygularını ve düşünceleri anlamaya çalışılır. Empati'de anlamak, sempati'de ise anlamış olun veya olmayın karşınızdakine hak vermek söz konusudur.
Empati geliştirmenin en temel ilkesi kendi duygularınızın doğru algılanması lazımdır. Ne hissettiğinizi tam olarak algılayabildiğinizde ve duygularınızla başa çıkmayı öğrendiğinizde başkalarının duygularını algılayabilmemiz mümkün olacaktır.

Bir boks maçında, tuttuğunuz boksörün attığı yumruklar karşısında sevinir, yediği yumruklar karşısında ise üzülürüz. Bu her iki durumda da boksöre sempati duymuş oluruz. Bunun yanında, maça başlamadan önce boksörün neler hissettiğini hissedebilirseniz bu takdirde empati kurmuş olursunuz.

                      (*) Şükrü TÜRKMEN. Okullarda Yönetim Etkinlikleri